Tatil sonrası sabah ve akşam didişmelerine son!

Sömestr tatilindeki uzun ve tatlı sabah uykuları ile olabildiğince esnetilen akşam yatma saatlerinden sonra okulların açılmasıyla tekrar hareketli ve telaşlı okul günlerine dönüyor olmak, her gün program yapma telaşından kurtuluyor olmanın verdiği rahatlığın yanı sıra, bir çoğumuzda endişe yaratmaya başlamış olabilir. Çünkü okulun ilk haftalarında, sabahları çocukların yataktan kalkma saatleriyle akşamları yatağa gitme saatleri günün en zorlayıcı zamanları olmaya adaydır!

Sabah ve akşam didişmelerini yönetmenin en iyi yollarından biri RUTİNLER oluşturmaktır. Çocuklarımızın “zaten” ne yapacaklarını bildiklerini ve hemen hatırlayacaklarını düşünsek bile varsayımda bulunmamak çok önemlidir. Okul başlamadan önce çocuğunuzla, bir rutin tablosu formunda, anlaşma yapmanız hem onu ne yapması gerektiğiyle ilgili yetkilendirecek hem de son derece faydalı olacaktır.

Aşağıdaki 5 basit adımla bunu hemen şimdi yapmaya başlayabilir, sabah ve akşam didişmelerini huzurlu saatlere çevirebilirsiniz:

1.) Karşılıklı saygıyla “problem”i belirleyin – Buradaki en önemli nokta ilgili herkesin plana dahil olmasıdır. Dolayısıyla, ilk adım olarak, konuyla ilgili herkesi problemi belirlemek için bir araya getirin.

Örneğin, “Çocuklar, bu sohbete zaman ayırdığınız için teşekkür ederim. Çözmek için sizin yardımınıza ihtiyacım olan bir problemimiz var. Okul günleri sabahlarımız çok telaşlı geçiyor. Çoğu zaman sesimi yükseltip bağırdığımı fark ettim. Eminim bu benim için olduğu kadar sizin için de eğlenceli değildir. Sizin işbirliğinizle bu soruna bir çözüm bulabiliriz.”

(Eğer sabah ve akşam didişmeleri sizin için büyük bir sorun değil, ve sadece çocuklarınıza bu konuda RUTİN yaratma fikrini sunmak istiyorsanız: “Hey çocuklar, sizin yardımınız ve işbirliğinizle okul günleri sabah ve akşam saatlerimizi süper rahatlatıp eğlenceli yapacak bir fikrim var” diyebilirsiniz.)

2.) Yapılması gereken işleri sırasıyla belirleyin – Problemi belirledikten sonra (ya da fikri sunduktan sonra), çocuklarla birlikte beyin fırtınası yaparak sabahları zamanında evden çıkabilmek ve akşamları zamanında yatağa girebilmek için yapılması gereken işleri sırasıyla belirleyin.

Örneğin, “Sabahları servise/okula zamanında yetişebilmek için neler yapmamız gerekir sence?” Paylaşılan tüm fikirleri (uçuk kaçık olanlar dahil!) bir kağıda yazın ya da çocuğunuzdan yazmasını isteyin. Bunun bir beyin fırtınası olduğunu ve bu süreçte herkesin ait ve önemli hissetmesine izin vermemizin çok önemli olduğunu unutmayın lütfen. Tüm fikirleri hoş karşılayın!

(Yapılacak işler arasında üstünü giyinmek, yatağı toplamak, kahvaltı etmek, dişleri fırçalamak, tuvalete gitmek… olabilir)

Okul öncesi dönemdeki çocuklar için, çocukların belirlenen her işi yaparken resimlerini çekmeye çalışın – görsellik her zaman bu yaştaki çocuklar için son derece yardımcı olur! (Tabi fotoğrafları daha sonra tablonuzda kullanmak üzere bastırın lütfen :)).

Birden fazla çocuğunuz varsa, tabloyu oluşturmakla ilgili eğlenceli iş unvanları oluşturun. Örneğin, çocuklar yazı yazabiliyorsa listeyi “yazma asistanı”, listenin nereye ve nasıl asılacağını belirleyecek “listeyi asma asistanı” ya da listeyi süsleyecek olan “liste dekorasyonu asistanı” gibi.

Daha sonra, işlerin sırasıyla ilgili fikirlerini sorun. Örneğin, “Hepinize bu yardımcı fikirler için çok teşekkürler! Şimdi bu işleri hangi sırayla yapmak bizim için en uygun olurdu sizce? Mesela, “Kıyafetlerinizi kahvaltıdan önce mi yoksa sonra mı değiştirmek istersiniz?” ya da akşam rutinleri için, “Önce pijamaları giymek mi istersiniz yoksa dişleri fırçalamak mı?”

Okul öncesi dönemdeki çocuklar için, basılmış fotoğraflarını en uygun olacak sıraya göre dizmelerini isteyebilirsiniz.

Çocuklara önce fikirlerini sormak, onlara kontrol ve aidiyet duygusu vermenin yanı sıra, işbirliğinde bulunup dediklerini yapma olasılığını da arttıracaktır.

3.) Her iş için zaman sınırı koyun – Çocuklar doğal olarak kendilerinden bekleneni yapıp anne-babalarını memnun etme eğilimindedirler. Yapılacak işleri sırasıyla belirlemenin yanı sıra, her işin saat kaçta yapılması gerektiği konusunda da çocuklarla anlaşmaya varmak önemlidir.

Örneğin, “Okula saat 07:50’de varmak için evden 07:30’da çıkmamız gerekir. Böylece, ilk ders saat 08:00’de başlamadan önce bahçede oynayacak biraz zamanın olabilir. Şimdi belirlediğimiz her iş için ne kadar zamana ihtiyacımız olduğunu ve bunların hepsini tamamlayarak zamanında okulda olabileceğimizden emin olalım.” (örneğin: 6:30 uyan; 6:40-6:50 giyin…)

Bazı aileler için bu detay önemli olabilir, bazı aileler için sadece listeyi oluşturmak (resimleri basmak) yeterli olabilir. Sizin aile yapınıza uygun olanı belirleyin.

4.) Yeni Rutin tablonuzu evde asacağınız yeri belirleyin – İşleri ve zamanlamaları belirledikten sonra, bunları çocuğunuzun seçeceği bir kağıda yazarak (çizerek ya da resimleri yapıştırarak) rutin tablonuzu oluşturun. Evde birlikte belirleyeceğiniz ve görünen bir yere asın. Çocuklarınızın yaşlarına göre bir ya da birden fazla rutin tablosu oluşturabilirsiniz. Her çocuk kendi rutin tablosundan sorumlu olur.

5.) Test edilme konusunda hazırlıklı olun ve çocukları devamlı cesaretlendirin, cesaretlendirin, cesaretlendirin! – Eğer sabah ve/ve ya akşam didişmeleri önceden sizin için çok sorun olmuşsa, bu yeni rutin sistemine geçişte çocukların zaman zaman sizi söylediklerinizi uygulama konusunda test edip, sınırlarınızı zorlayacaklarından emin olun. Değişim zaman alır…hoşgörülü ve kararlı olun!

Şimdi, listemiz hazır olduğuna göre rutin tablosunun “patron” olmasına izin verin. Emir vermek yerine cesaretlendirici cümlelerle, daha çok sorarak, sorumluluklarını hatırlatın. Örneğin, “Üzerini değiştirmişsin bile, çok teşekkürler. Rutin tablonda sırada ne vardı?” Rutin tablolarındaki işleri zamanında tamamladıklarında ise, işbirliklerini onaylayıp teşekkür etmeyi unutmayın. “Bu sabah rutin tablondaki tüm işleri sırasıyla tamamlama gayretini gerçekten takdir ettim. Evden çıkmak için zamanında hazırız! Teşekkürler!”

Çocuklarımıza, yeteneklerine güvendiğimizi hissettirip onları aile içerisindeki kararlara dahil ederek, uzun vadede öz-güvenli, sorumluluk sahibi ve saygılı bireyler olabilmeleri için gerekli değerli kişilik özellikleri ve yaşam becerilerini kazandırabiliriz.